Śmierć Jakuba W.

W ramach letniego odprężania się przy lekturach lekkich, wesołych i przyjemnych sięgnąłem po Weźmisz czarno kure…, jeden z pięciu (szósty w przygotowaniu) zbiorów opowiadań o Jakubie Wędrowyczu. Swojego czasu słyszałem sporo dobrego o "wędrowyczowskiej" twórczości Andrzeja Pilipiuka, aczkolwiek nigdy żaden z polecających nie twierdził, że jest to literatura wysokich lotów. Gdy zabierałem się do lektury, moja poprzeczka oczekiwań była więc mocno obniżona. …

Po zakończeniu lektury targały mną dwa spokrewnione uczucia: rozczarowanie i zdziwienie. Rozczarowała mnie oczywiście jakość pilipiukowskiej prozy, która wyżej wspomnianą poprzeczkę strąciła dziewiętnaście razy na dziewiętnaście podejść, a zdziwiło to, że nie mogłem sobie przypomnieć, by jakiś recenzent opowiadań o Wędrowyczu wytknął im te wady, które ja uznałem za rażąco oczywiste. Zasiadłem więc przy komputerze i przewertowałem archiwalne recenzje Weźmisz czarno kure… oraz pozostałych zbiorów.

Faktycznie. Nie dość, że recenzje te były intensywnie pozytywne lub przynajmniej umiarkowanie entuzjastyczne, to na dodatek widniały przy nich nazwiska i nicki ludzi, którzy — tak mi się dotąd wydawało — są "fantastycznie oczytani" i powinni umieć oddzielić ziarno od plew. A tu niespodzianka: Jakub Wędrowycz z całym dobrodziejstwem inwentarza wprost idealnie wstrzelił się w ich gust. Szczery (choć ani szeroki, ani słowiański) uśmiech na mojej twarzy wywołały w szczególności przetykane zachwyconymi wykrzyknikami wypowiedzi pewnego osobnika, który swojego czasu w jakiejś tam internetowej wymianie poglądów kreował się na miłośnika ambitnej prozy, ba, na konesera literatury fantastycznej z wyższej półki. Wyszło szydło z worka.

Doszliśmy do momentu, w którym ci wszyscy fani Wędrowycza powinni zarzucić niżej podpisanemu, że nie kuma bazy, że nie czai klimatu, że nie rozumie, iż celem opowiadań Pilipiuka jest tylko i wyłącznie dostarczenie nieskomplikowanej rozrywki, że de gustibus i tak dalej. Ale przecież ogólna koncepcja przypadła mi do gustu. Postpegieerowski staruszek-twardziel, alkoholik, bimbrownik i egzorcysta, który co rusz napotyka na swojej drodze mityczne stwory i popkulturowe ikony? Czemu nie. Niestety, autor całkowicie spartaczył swój projekt, tak w sensie warsztatowym jak i fabularnym. Szkolny styl, którego jedyną cechą charakterystyczną są kiepskie dialogi, jestem jeszcze w stanie przeboleć, ale szczątkowych fabuł i zerowego napięcia narracyjnego — już nie. Opowiadania o Wędrowyczu to bezwstydnie tłuczona masówka, a "przebłyski" zdarzają się Pilipiukowi tak rzadko, że nie starczyło ich nawet na jedno wybijające się na plus opowiadanie (wśród dziewiętnastu!).

Opinie czytelników wyłowione w internecie każą przypuszczać, że Weźmisz czarno kure… jest, jeśli nie najlepszym, to przynajmniej reprezentacyjnym zbiorem opowiadań o Jakubie Wędrowyczu. Tym sposobem mogę bez skrupułów popełnić powyższą notkę już teraz, a potem machnąć ręką na pozostałe tomiki. Wbrew pozorom czasu poświęconego na lekturę Weźmisz czarno kure… nie żałuję, bo pozwolił mi "zdemaskować" za jednym zamachem kilku recenzentów fantastyki, których teksty od czasu do czasu czytywałem. Nie ma przebacz: Jeśli ktoś bezkrytycznie łyka wędrowyczowski szajs, to na jego literackich opiniach należy bezzwłocznie postawić czarny krzyżyk z kropką.

Post przeniesiony z Blogspota (6.07.2009)